Hoge bloeddruk, of hypertensie, komt veel voor bij senioren. Vaak wordt dit pas ontdekt als er klachten zijn, waarna medicijnen worden voorgeschreven die soms voor complicaties zorgen. Het is daarom beter om hypertensie te voorkomen. In dit artikel leggen we uit wat bloeddruk precies is en hoe je deze gezond kunt houden.
Wat is het nou eigenlijk?
Bloeddruk is de druk die het bloed uitoefent op de wanden van de bloedvaten als het hart bloed rondpompt. Deze druk zorgt ervoor dat het bloed naar de organen en spieren wordt vervoerd. De druk verandert door het samentrekken en ontspannen van spiertjes rondom de bloedvaten. Als deze spiertjes samentrekken, stijgt de bloeddruk; als ze ontspannen, daalt de bloeddruk.
De hoeveelheid bloed die wordt rondgepompt en de kracht waarmee het hart pompt, bepalen ook de bloeddruk. Hormonale veranderingen, zoals een stijging van adrenaline bij stress, kunnen voor verhogingen zorgen. Ook lichamelijke inspanning zorgt voor een hogere bloeddruk, omdat je spieren meer zuurstof en energie nodig hebben.
Gedurende de dag fluctueert de bloeddruk. ‘s Ochtends is deze meestal laag en stijgt gedurende de dag, en daalt weer in de avond om vervolgens later in de avond weer iets toe te nemen. Wil je een goed beeld krijgen van je bloeddruk over de dag, meet dat op verschillende tijden en noteer de uitkomsten in het Bloeddruk Logboek.
Welke waarde zijn gezond
Bij een meting van de bloeddruk kijk je naar de bovendruk en onderdruk. Je kunt ook thuis eenvoudig je bloeddruk meten met een goede bloeddrukmeter.
- Bovendruk (systolische druk): Dit is de druk wanneer het hart samentrekt en bloed rondpompt.
- Onderdruk (diastolische druk): Dit is de druk tijdens het rustmoment tussen twee hartslagen.
Waarschijnlijk heb je wel eens iemand gehoord die het had over een bloeddruk van 140 om 90, dat wil zeggen dat de bovendruk, of systolische druk 140 mm/Hg is en de onderdruk, oftewel de diastolische druk, 90 mm/Hg. De mm/Hg staat voor de millimeters kwik, een waarde die afkomstig is uit de tijd dat gemeten werd met kwikbloeddrukmeters. Het aantal millimeters dat het kwik steeg bepaalde de hoogte van de bloeddruk. Tegenwoordig wordt er gemeten met moderne apparatuur, maar de meeteenheid is bewaard gebleven.
Bovendruk | Onderdruk | |
Optimale waarde | 120 | 80 |
Gezonde waarde | < 140* | < 90 |
Lage bloeddruk | < 90 | < 60 |
Hoge bloeddruk | 140-160 | 90-100 |
Zeer hoge bloeddruk | > 160 | > 100 |
* Voor senioren (boven de 65) mag de grenswaarde soms wat hoger liggen, rond de 150 tot 160 mm/Hg, maar overleg met een arts als dit altijd het geval is.
Eigenlijk komt alleen een verhoogde onderdruk zelden tot nooit voor, deze is in de meeste gevallen gekoppeld aan een hoge bovendruk. Via de site van de Hartstichting kun je je gemeten waardes invullen en krijg je een advies op basis van jouw waardes. Meet altijd je bloeddruk over meerdere dagen, zo voer je een betrouwbare bloeddrukmeting uit. Download ons Bloeddruk Logboek om de metingen overzichtelijk bij te houden.
Lage bloeddruk
Lage bloeddruk betekent dat het bloed minder goed door het lichaam wordt gepompt, waardoor sommige delen, zoals de hersenen, niet genoeg zuurstof krijgen. Dit kan leiden tot klachten zoals duizeligheid, licht in het hoofd worden en flauwvallen. Hoewel een lage bloeddruk ongemak kan veroorzaken, vormt het geen risico voor hart- en vaatziekten.
Er zijn verschillende oorzaken van lage bloeddruk. De bloeddruk is ‘s nachts van nature lager en daalt ook bij warm weer omdat de bloedvaten verder open staan. Andere oorzaken zijn koorts, vochtverlies en medicijngebruik.
Val je vaak flauw? Dan kan lage bloeddruk de oorzaak zijn. Het is verstandig om een bloeddrukmeter te kopen en je bloeddruk regelmatig te controleren, of een bezoek te brengen aan de huisarts.
Hoge bloeddruk
Hoge bloeddruk (hypertensie) zorgt voor een verhoogde druk op de bloedvaten. Dit kan leiden tot beschadingen van de vaatwanden waardoor cellen en vet zich gemakkelijker kunnen hechten aan de vaatwand en daardoor de vaten vernauwen. Een vernauwing kan scheuren, wat leidt tot een hart- of herseninfarct. Hypertensie heeft ook een negatief effect op de nieren en de ogen.
In Nederland heeft 15% van de volwassenen een hoge bloeddruk. Hypertensie heeft vaak geen duidelijke symptomen, waardoor je normaal kunt leven zonder het te merken. Daarom is het verstandig om je bloeddruk regelmatig te meten, vooral als je de 65 bent gepasseerd, diabetes hebt, nierproblemen hebt of hart- en vaatziekten hebt. Thuis meten met een elektronische bloeddrukmeter is ideaal omdat je dit op een geschikt moment en in een vertrouwde omgeving kunt doen. Metingen in het ziekenhuis of bij de huisarts zijn vaak hoger door stress en spanning.
Wat kun je zelf doen om je bloeddruk gezond te houden?
Je levensstijl heeft een grote invloed op je bloeddruk. Gelukkig kun je hier zelf wat aan doen. Een gezonde levensstijl heeft tevens veel andere positieve effecten op je lichaam. Hier zijn enkele veranderingen die je kunt maken:
- Stoppen met roken
- Afvallen bij overgewicht
- Beperken van alcoholinname
- Voldoende bewegen (minimaal een half uur per dag)
- Gezond en minder zout eten
Hoewel deze veranderingen soms groot en moeilijk zijn, wegen de voordelen hier zeker tegen op. Wees je bewust van de positieve effecten van deze veranderingen in leefstijl en schrijf deze positieve effecten op als motivatie. Neem kleine stapjes en verander steeds maar 1 aspect per keer tot je gewend bent aan de verandering. Als je hulp nodig hebt, bespreek dit dan met je huisarts. Deze kan je doorverwijzen naar instanties en professionals om je te helpen bij het aanpassen van je levensstijl.
Lees ook De beste bloeddrukmeters voor 2024 en Hoe meet je thuis betrouwbaar je bloeddruk
Beurer M27 |
Budget keuze |
Doet wat het moet doen |
Zonder app |
Klinisch gevalideerd |
Lees onze review |
Koop via Amazon |
Koop via bol.com |
OMRON M3 Comfort |
Beste keuze |
Intelli Wrap-manchet |
Zonder app |
Klinisch gevalideerd |
Lees onze review |
Koop via Amazon |
Koop via bol.com |
Withings BPM Connect |
Premium keuze |
Batterij is oplaadbaar |
Met app |
Klinisch gevalideerd |
Lees onze review |
Koop via Amazon |
Koop via bol.com |
OMRON M7 Intelli IT |
Premium keuze |
Geheugen meer gebruikers |
Met app |
Klinisch gevalideerd |
Lees onze review |
Koop via Amazon |
Koop via bol.com |
FAQ gezonde bloeddruk voor senioren
Wat is een gezonde bloeddruk?
Een gezonde waarde ligt rond 120/80 mmHg. De eerste waarde (systolische druk) meet de druk in de bloedvaten wanneer het hart samentrekt. De tweede waarde (diastolische druk) meet de druk wanneer het hart in rust is tussen twee slagen in.
Waarom is bloeddruk belangrijk?
Het is een belangrijke indicator voor de gezondheid van je hart en bloedvaten. Een te hoge of te lage bloeddruk kan wijzen op gezondheidsproblemen en kan het risico op hartziekten, beroertes en andere complicaties verhogen.
Hoe kan ik mijn bloeddruk thuis meten?
Je kunt thuis meten met een automatische bloeddrukmeter. Zorg ervoor dat je rustig zit en je arm ondersteund is op hartniveau. Meet altijd op hetzelfde moment van de dag voor consistente resultaten. Lees hier meer over thuismeten.
Welke factoren kunnen mijn bloeddruk beïnvloeden?
Verschillende factoren hebben invloed, waaronder leeftijd, gewicht, voedingsgewoonten, lichamelijke activiteit, alcoholgebruik, stress en erfelijke aanleg.
Wat moet ik doen als mijn bloeddruk te hoog is?
Als je consequent hoger meet dan 140/90 mmHg, maak dan een afspraak met je huisarts. Neem dan ook je ingevulde Bloeddruk Logboek mee met daarin de waardes die je gedurende een week hebt bijgehouden.